Elektrik enerjisini iş yapacak şekilde istenilen enerji türüne dönüştüren düzeneklerdir. Devreler yaptıkları işlerle isimlendirilirler , Isıtma devresi, aydınlatma devresi, motor devresi gibi. Aşağıda temel bir ısıtma devresi görülmektedir. Devrede termostat kontrolünde ısıtıcı çalışarak ısıtma yapmakta ve yine termostat tarafından devreden çıkarılmaktadır. Bir elektrik devresi 4 temel elemandan oluşur.
[checklist]
Kaynak / Üreteç
Almaç
Devre kesici
İletken
[/checklist]
Üreteç/Kaynak
Diğer enerji türleri Elektrik enerjisine dönüştüren ve devrenin ihtiyacı olan elektrik enerjisini sağlayan devre elemanıdır.
Örnek: Şebeke ® 220 VAC 50 Hz
Akü ® 12 VDC 50 Ah
Pil ® 9 VDC 300 Ah
Kullandığımız kaynaklar gerilim değerleri , frekansları ve enerji depolama kapasiteleri ile verilmektedir.
Almaç
Elektrik enerjisi diğer enerji türlerine dönüştüren devre elemanlarıdır.
Örnek;
Isıtıcı, lamba , motor, mini, kontaktör bobini , Su giriş vanası , Program cihazı motoru, Emn. anahtarı PTC (L,N uçları)
Pompa motoru 220 VAC 50 Hz 25W
Emn. anahtarı 220 VAC
Isıtıcı 220 VAC 2000 W
Lamba 220 VAC 75 W
Motor 220 VAC 50 Hz 300 W
Vana 220 VAC 7W
Mini Kont. Bobin 220 VAC
Program cihazı Motoru 220 VAC 50 Hz
Almaçlar , çalışma gerilim, frekans ve güç değerleriyle verilir.
Almaçlar akımın geçmesine zorluk gösterirler. Yani dirençleri vardır. Almaçların çalışması için almaçların birbirine ve kaynak gerilimine paralel olarak bağlanması gereklidir.
[highlight]Kural : Elektrik devresinde seri bağlı 2 almaç varsa,Gücü küçük,direnci büyük olan almaç çalışır.[/highlight]
Gücü büyük,direnci küçük olan almaç çalışmaz iletken olarak kalır.
Çamaşır makinelerinde istisnai bir bağlantı vardır.
Geçmişte üretilen mekanik kontrollü çamaşır makinalarında,pompa arızası durumunda su alınmaması amaçlı emniyet önlemi için;vana ile pompa motoru istisnai olarak birbirine seri bağlıdırlar.Su alma adımında vana çalışırken,pompa çalışmayıp devreyi tamamlamak için iletken durumda kalır.Eğer pompa sargısı açık devre ise vana devresini tamamlayamayacağından çamaşır makinası su almayacaktır.
Devre Kesici
Çevre şartlarından duyarlanarak kontaklarını açan veya kapayan devre elemanlarıdır. Akım geçmesine zorluk göstermezler. Yani akımın geçmesine izin verirler yada hiç geçirmezler.
Örnek:
| Termostat | Sıcaklık |
| Tek. Anahtar | Manuel |
| Su sev. Anaht | Basınç |
| Ter.dev. Kesici | Sıcaklık |
| Sigorta | Akım |
| Em.on.kontakları (L-C) | PTC |
| Program cihazı kontakları | PC motor |
| Mini kontaktör kontakları | Bobin |
| Kapı sivici | Kapı |
| Su seviye sivici (BL) | Sifon |
| Taşımcı sivici | Su kaçağı |
| Limitör | Sıcaklık |
Devre kesiciler kontak pozisyonlarına göre ikiye ayrılır.
a)- Normalde açık NO
b)- Normalde kapalı NC
[highlight]
Devre Kesiciler Kullanıma göre ikiye ayrılır,
[/highlight]
a)- Fonksiyon elemanı : Devrenin işlevini tam olarak yerine getirmesi için gerektiğinde devreyi açan , gerektiğinde kapayan bir elemandır.
Örnek: Çamaşır,Bulaşık ve Buzdolabı termostatları, su seviye anahtarı, kapı sivici vb.
b)- Koruma elemanı: Fonksiyon elemanın arızalandığı durumlarda devreye giren ve ürünü koruyan elemanlardır.
Örnek: Termal devre kesici, sigorta, limitör, 85ºC ısıtıcı emniyet termostatı vb.
İletken
Enerji taşınmasında ve devre elemanlarının birbirine bağlanmasında kullanılan devre elemanlarıdır.
Akımın geçmesine zorluk göstermezler. İletkenler metalden yapılmıştır.
Metaller , serbest elektron azlığı nedeniyle iyi iletken sınıfında yer alırlar,
Aynı şekinde ametaller serbest elektron fazlalılığı nedeniyle iyi iletken değillerdir.
Örnek: Platin, Bakır, Altın, Gümüş.
0,35 mm2– 0,75 mm2– 1,5 mm2– 2,5 mm2– 4 mm2– 6 mm2– 10 mm2
iletkenin kesiti büyüdükçe taşıyabiliceği akım artar. AncaK gerek bulunabilirlik gerek kullanım kolaylığı gerekse maliyet açısından genellikle bakır iletkeninin kullanımı çok yaygındır.
3X2.5 mm2 kesitli şebeke kablosunda üç iletken vardır ve herbirinin kesiti 2.5 mm2 dir.
