Günlük yaşantımızda kullanılan enerji üreten sistemler ve bu enerjiyi kullanan cihazlarda istenilen en büyük özellik, herhangi bir enerjinin diğer enerjilere kolaylıkla dönüşebilmesi ve bu dönüşüm sırasında kayıpların en az olmasıdır. Elektrik enerji ve elektrikli cihazlarda bu özellik, diğer enerji şekillerine ve cihazlarına oranla daha üstün özellikler gösterir. Bu bölümde, elektrik işi, gücü ve enerji konuları anlatılacaktır.
İş;
Bir maddenin , şeklini , konumun yani özelliklerini değiştirme eylemine verilen tanımdır. Yani etrafımızda oluşan değişmeleri iş , bu işi oluşturan yetenekleri de enerji olarak tanımlamlayabiliriz. Örneğin elektrik motorunun dönmesi ile bir iş yapılırken , motor iş oranında bir enerji kullanır.
Mekanikte iş : Bir cismin, F kuvveti etkisi altında L uzaklığına gitmesi ile iş olup ,
W= F. L
Formülü ile hesaplanır. Bu formülde;
F= Kuvvet L= Alınan Yol W=İş ‘tir.
Enerji;
İş yapabilme , etki edebilme yeteneğidir.
Enerji Türleri
Mekanik Enerji
Isı “
Işık “
Kimyasal “
Elektrik “
Nükleer “
[highlight]
Elektrikte enerji güç ile zamanın çarpımı ile bulunur;
[/highlight]
Enerji = Güç * Zaman
E = P * t
Wattsaat = waat * saat
Wh = W * h
[highlight]
Pratikte enerji kilowattsaat (kWh) olarak kullanılmaktadır.
[/highlight]
Mekanikte , özellikle soğutma sistemlerinde ağırlıklı olarak kullanılan enerji birimlerinin tanımlarını aşağıdaki gibi verebiliriz.
Kalori: 1 gr suyun sıcaklığını 1ºC arttıran enerji miktarına kalori denir.
BTU : 1 libre suyun sıcaklığını 1ºF (Fahrenheit) arttıran enerji miktarı
[box type=”note” ]1000 cal = 1 Kcal 1 Wh = 0,86 Kcal 1Kcal =1,16 Wh 1 Kcal = 3,96 BTU[/box]
Güç;
Bir cihaz veya makinenın büyüklüğü hakkında bilgi verebilmek , yapacağı işi ne kadar sürede yapabileceğini söyleyebilmek için, birim zamanda yaptığı işin bilinmesi gereklidir. İşte , birim zamanda yapılan iş e veya harcanan enerji ye güç denir. P ile gösterilir ve mekanikte işin formulü;
P= W/ t
Elektrikte güç ;
Güç = Gerilim * Akım
P = U . I formülü ile bulunur.
P=Cihazın gücü(Watt),U=Uygulanan gerilim (Volt),I=Çekilen akım (Amper)
Güç biriminin üst katları aşağıda verilmiştir.
Kilowatt ………….. kW
Watt…………………..W
1kW = 1000 W
Bu birim dışında Beygir Gücü birimide kullanılmaktadır. 1 HP = 736W değerine sahiptir.
[divider]
Örnek 1
Şebekeden 10 A akım çeken bir elektrik ısıtıcısının gücünü ve 10 saatte harcadığı enerjiyi hesaplayın.
P = U * I P=220*10 = 2200 W = 2,2 KW
E = P * t E= 2,2 kW * 10 h = 22 kWh
[divider]
Örnek 2
4 adet 100W lık lamba ile vitrin aydınlatılıyor.
Devreyi çiziniz
Sigorta değerini belirleyiniz
Günde 5 saat çalışması durumunda aylık enerji harcamasını hesaplayınız.
[divider]
Örnek 3
1980 W lık çamaşır makinesi ısıtıcısının yarım saat çalışması durumunda ne kadar enerji harcadığını hesaplayınız.
E = P * t E = 1980 W * 0,5 h = 990 Wh[divider]
Örnek 4
¼ HP kaç wattır?
1 HP 736 watt ise
¼ HP X watt’tır
X = 736 / 4 = 184 watt[divider]
