SAYKIL, PERİYOT, ALTERNANS, FREKANS, AÇISAL HIZ, DALGA BOYU:                                                     

             (a)  Saykıl, peryot:                                      

        SORU: Periyot ne demektir?                                      

        SORU: Alternatif akımın özelliği nedir?                                                       

        Bilindiği gibi alternatif akım yönü ve şiddeti zamana bağlı olarak düzenli olarak değişen akımdır. Dolayısıyla akım değeri sürekli olarak değer değişmektedir. Buna bağlı olarak bazı terimler karşımıza çıkmaktadır. Bu terimlerden bir tanesi saykıldır. Alternatif EMK.’nın sıfırdan başlayarak pozitif maksimum değere, buradan da tekrar düşerek sıfıra ve negatif maksimum değere, buradan da tekrar sıfıra ulaşmasına saykıl denir. Bir saykıl negatif ve pozitif iki kısımdan meydana gelir. Bir saykılın tamamlanması için geçen zamana peryot denir. Peryot  “T” harfi ile gösterilir. Peryotun birimi zaman birimi olan        saniyedir.                                                    

                                1                                        

                         T = —   dir.                               

                                 f                                       

         Burada “f” frekans olmaktadır.                               

         SORU: Saykılın tanımı nedir?                                 

         SORU: Peryotun tanımı nedir?                                                  

               (b)  Alternans, frekans:                                 

         SORU: Saykıl kaç kısımdan oluşur?                            

         SORU: Şehir şebekesinde bir saniyede kaç saykıl meydana gelir?       

         Bir önceki dersimizde peryot ve saykılın tanımını görmüştük. Bildiğiniz gibi saykıl meydana gelirken emk. bir pozitif bir de negatif değerleri alıyordu. İşte saykılın bu  negatif ve pozitif kısımlarından her birine alternans adı verilir. Bir saykılda pozitif ve negatif alternans olmak üzere iki alternans vardır. Bu iki alternans birbirinin aynısı fakat yönleri farklıdır.

Peryot bir saykılın tamamlanması için geçen süre idi. Bir saniyedeki peryot sayısına da frekans denir. Frekans “f” harfi ile gösterilir ve birimi saykıl/saniye veya peryot/saniye veya Hertrz’dir. Daha önce peryotun T=1/f olduğunu ifade etmiştik. 

        Buradan frekans ise;                                          

                                 1                                      

                          f = —–                                     

                                 T                                       

ifadesi elde edilmiş olur.                                    

         Bilindiği gibi şehir şebekesi frekansı 50 Hz. dir. Bu ifade 1 saniyede 50 tane saykılın tamamlandığını belirtir. Daha önce de belirttiğimiz gibi iletken alternatörde ne kadar hızlı dönerse elde edilen emk.’in frekansı da o kadar büyük olur. Alternatör devir sayısı ne kadar fazla ise frekans da o kadar yüksektir. Frekansa alternatör kutup sayısı da etki ettiğinden dolayı alternatörden elde edilen emk.’nın frekansı;                

                                  n.2P                                  

                           f = ———                                 

                                  120                                  

ifadesine eşittir. Burada;                                   

         f = Üretilen emk.’nın frekansı (Hz)                          

         2P= Alternatörün kutup sayısı.                               

         n = Alternatörün devir sayısı (d/d) dır.                     

         SORU: Alternansın tanımı nedir?                              

         SORU: Frekansın tanımı nedir? Bir Emk.’nın frekansı hangi etkenlere bağlı olarak değişir? (Odaklayıcı soru şeklinde sorulacaktır.)                                                     

              (c)  Açsal hız, dalga boyu:                             

        SORU: Peryotun birimi nedir?                                 

        SORU: İletken alternatör içerisinde hareket ederken manyetik kuvvet çizgileri ile arasında ne gibi bir ilişki vardır? (Soru yağmuru şeklinde sorulacaktır.)                               

        Alternatörlerde emk. üretilirken sabit kutupların ortasında iletkenin hareket ettiğini ve bu iletkende emk. oluşabilmesi için iletkenin manyetik kuvvet çizgilerini kesecek şekilde hareket ettirilmesi gerektiğini daha önce belirtmiştik. İletken hareket ederken manyetik kuvvet çizgilerini her zaman aynı açıyla kesmez. İletken dairesel olarak hareket ettiği için iletkenin hareket yönü devamlı olarak değişmektedir. Dolayısıyla alternatörde üretilen emk.’nın şekli sinisoidal şekilde meydana gelir. İşte burada açısal hız denen bir kavram ortaya çıkmaktadır. Açısal hız birim zamanda kat edilen açıdır. Açısal hız ile frekansın ilişkisi;                                            

                           w = 2. p . f                                 

şeklinde ifade edilir. Burada;                                

         w = Açısal hız (Radyan/saniye)                               

         f  = Frekans (Hz.) dir.                                       

         Bir başka ifadeyle;                                           

                           w = 360.f                                          

açısal hız hesaplanabilir. Burada ise;                        

         w= Açısal hız (Derece/saniye) dir.             

       Bir sinüs eğrisinin (peryodun) metre cinsinden uzunluğuna dalga boyu denir. Elektrik akımı ve geriliminin boşluktaki hızı saniyede 300000 Km. olup “V” ile gösterilir. Buna göre dalga boyu;                                                      

                                   V                                      

                          l  = —–                                     

                                   f                                       

ile ifade edilir.Burada;                                      

        l = Dalga boyu (metre)                                       

        V = Elektriğin hızı (300000 Km.)                             

        f = Frekans (Hz.) dir.                                       

        SORU: Açısal hızın bilinmesi neden gereklidir?               

     SORU: Dalga boyu neyi ifade eder?

 

2 YORUMLAR

  1. Hocam selamlar , siteye kabul ettiğiniz için teşekkürler, emeğinize sağlık, konunun sonunda L=v/f formülündeki L harfi, aslında peryodun dalga boyunu ifade eden Lambda harfini temsilen küçük L harfi olarak yazılabiliyor. Ancak klişe özelliklerinden dolayı küçük L harfi , Akım (amper) simgesi I ile karışabiliyor, bu konuyu okuyacak arkadaşların, (konuyu bilenler zaten şaşırmaz) şaşırmaması için dikkatlice okumalarını tavsiye ederim.

Admin için bir cevap yazın İptal

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz