SCR’ler tek yönlü iletime sahiptirler ve ayrıca kolay kontrol edebilme yeteneğine sahiptirler. Dc  motor kontrol yönünde sıklıkla kullanılabilir. SCR’ler 3 adet bacağa sahiptir. Bunlar anot katot ve gate’dir. Temel olarak çalışma mantığı eğer gate üzerinden bir akım geçerse SCR iletime geçer. Yani anot katot arasında bir gerilim geçişi olur. Yani gate sayesinde anahtarlama yapılabilir.

Röleler elektrikle çalışan anahtalardır. Genellikle kuvvetlendirme,uzaktan kontrol gibi uygulamalarda sıklıkla kullanılırlar. Bir çok anahtarlama devresi röleler ile yapılabilir. Alkış ile yanıp sönen ışık en basit uygulamalarından bir tanesidir.

Çalışma mantığı ise temel olarak içerisinde ki bobinden geçen akımın oluşturduğu manyetik alan ile kontakların hareket etmesine dayanır. Eğer geçen akım yeterli ise manyetik alan armatürü kendine çekecektir. Bunun sonucunda kontak sabit kontağa temas eder. Eğer akım devam etmezse kontaklar ayrılacaktır. Armatürde bobin çekirdek ve yaylar bulunamtadır. Genellikle röleler plastik elemanlardır ama metal olanları da vardır.

röle

3 Adet sürücü röleleli devre vardır.

DC kaynak Sürücülü:

Dc gerilim ile röle enerkilenir.

Transistör sürücülü:

röleyi enerjilendirmek için bir transistör sürücü kullanılır. İletime geçen transistör röleyi enerjilendirecek akımı sağlar.

Tristör sürücülü

Dc devrelerde röle sürmek için tristör kullanılabilir. Tristörü yukarda da anlatmıştım. SCR yi kesime uğratmak için bir buton koymak yeterli olacaktır.

Bir SCR’yi kesime götürmek için;

1. IAK anot katot akımının, tutma akımı IH’nin altına düşürülmesi ile

2. Anot ve katot uçlarının kısa devre edilmesi ile

3. Anot katot çevriminin açık devre edilmesi ile

4. Anot katot geriliminin ters çevrilmesi ile

5. Self-komutasyon tekniğini kullanılması ile

yöntemleri kullanılabilir.

scr devre

Dc güç uygulandığı anda, SCR’ler ve röleler OFF durumlarındadırlar. Rölelerin NC kontakları ile topraklanmış olduğundan dc motor çalışmaz. CDS1 penceresi kapatılırsa, CDS1 direnci artacağından SCR1 ve RÖLE1 ON durumlarına geçerler. COM1 NO1 kontağına temas eder, böylece dc motor ileri yönde çalışmaya başlar. C1 kapasitörü RÖLE2 bobini ve SCR1 üzerinden şarj olur. C1’in soldaki ucunda negatif yük birikmiştir.

CDS2 penceresi kapatılınca, SCR2 iletime geçer ve SCR1 anotundaki negatif potansiyel SCR1’i kesime götürür. İletimdeki SCR2 RÖLE2’yi enerjilendirir ve COM2 NO2’ye geçer. Böylece dc motor ters yönde dönmeye başlar. 

S1 butonu ile motoru durdurabiliriz. Bu buton SCR’yi kesime götürür.

1 Yorum

Burak Furuncu için bir cevap yazın İptal

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz