[wpfp-link]
Kırpma (kırpıcı) devreler elektroniğin temel devrelerinden birisidir. Çoğu zaman elektronik devrenin çıkışından istediğimiz dalga şeklini almak için kırpma devreleri kullanırız. Diyotların özeliklerinden dolayı, kırpıcı devrelerde en çok diyotlar kullanılır. Daha önce diyotlar konusunda bahsettiğimiz gibi, diyot tek yönde akım geçiren bir devre elemanıdır. Bu konuda diyotların nasıl kullanıldığını anlatmıştık.
Kırpıcı devreler 2 şekilde sınıflandırılır:
-Paralel kırpıcılar
-Seri kırpıcılar
Bu uygulamada aşağıdaki malzemelere ihtiyacınız olacak:
1N4007 veya başka bir doğrultucu diyot
Dirençler
DC güç kaynağı
Ac güç kaynağı
Seri kırpıcılarda diyot dirence seri bağlanır. Paralel kırpıcılarda ise diyot dirence paralel bağlanır. Dirençler diyottan geçen akımı sınırlandırmak için kullanılıyor. kırpıcı devrelerd ekullanılacak dirença aşağıdaki formülle hesaplanır:
R=√ (Rf×Rr)
Rf: Diyodun iletimdeki direnci
Rr: Diyodun kesimdeki direnci
Genellikle Rf= 30Ω Rr=300KΩ alınır.
Aşağıda birkaç çeşit kırpıcı devre göstermeye çalıştık:
0V da pozitif kırpıcı:
Bu devre diyodun yönüne bağlı olarak sadece negatif yarım dalgayı geçirecektir. Diyodun üzerinde +o.6V luk bir gerilim düşümü olacaktır. Buna göre devrenin giriş ve çıkış dalga şekli aşağıdaki gibi olacaktır.
Dalga şekli:
0V da negatif kırpıcı
Bu devre diyodun yönüne bağlı olarak sadece pozitif yarım dalgayı geçirecektir. Diyodun üzerinde -o.6V luk bir gerilim düşümü olacaktır. Buna göre devrenin giriş ve çıkış dalga şekli aşağıdaki gibi olacaktır.
Dalga şekli:
+3V da pozitif kırpıcı:
Diyot gerilimi 0,6 V olduğundan 3+0,6=3,6V da pozitif sinyal kırpılıyor:
Dalga şekli:
-3V da negatif kırpıcı:
Diyot gerilimi 0,6 V olduğundan -3,6V da negatif sinyal kırpılıyor:
Dalga şekli:
Dilimleyici devreler:
Aslında bu devrelere dilimleyici dverler ismini ben verdim. 🙂 İngilizcesi Slice ama Türkçesi aklıma gelmedi şimdi. Bilen varsa söylesin yazalım:)
Yukarıdaki devre +3V ile +5V arasında sinyal geçirir. Diyot üzerinde düşen gerilimleri de hesaba katarsak : 2,4V ile 5,6V arasında çıkış olacaktır.
Dalga şekli:
Yukarıdakilerin tamamı paralel kırpıcılardı. Birkaç tane de seri kırpıcı devrelere örnek verelim:
Pozitif seri kırpıcı:
Dalga şekli:
Negatif seri kırpıcı:
Dalga şekli:
Elektronikhobi.net olarak kırpıcı devreler hakkında şimdilik yazımız buraya kadar. Sorularınızı yorum kısmından sorabilirsiniz. Kaynak için buraya bakabilirsiniz.
