Alternatif Akım (AC) :
Alternatifin kelime anlamı “Değişken” dir. Alternatif akımın kısa tanımı ise “Zamana bağlı olarak yönü ve şiddeti değişen akıma alternatif akım denir.” şeklindedir. Alternatif akım büyük elektrik devrelerinde ve yüksek güçlü elektrik motorlarında kullanılır. Evlerimizdeki elektrik alternatif akım sınıfına girer. Buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, aspiratör ve vantilatörler direkt alternatif akımla çalışırlar. Televizyon, müzik seti ve video gibi cihazlar ise bu alternatif akımı doğru akıma çevirerek kullanırlar.
Saykıl (Periyot) : Gerilim veya akımın sıfırdan başlayarak pozitif maksimum değere, tekrar düşerek sıfıra ve artarak negatif maksimum değere ve tekrar sıfıra düşmesine “ saykıl “ (periyot) denir.
Periyotun birimi saniyedir(sn) . 50 Hz.frekanslı şebekemizin geriliminin periyodu ise 20 mili saniyedir.
Frekans: Bir saniyede yapılan saykıl sayısına yada periyot sayısına frekans denir. Frekansın birimi Hertz’dir. Şebeke frekansımız ise 50 hertz dir.
1 Hertz, 1Hz
Giga Hertz (GHz) 1.000.000.000 Hz.
Mega Hertz (MHz) 1.000.000 Hz.
Kilo Hertz (kHz) 1.000 Hz.
Hertz 1 Hz.
Şebekenin Etkin (efektif) değeri 220VAC ‘dir. Buna karşılık olarak tepe değeri 310VAC tur.
Utepe = URMS x 1.41
Formülü ile hesaplanabilir.
Şimdi ölçü aletleriyle ölçüm yaptığımızda hangi değerleri ölçtüğümüzü ve bunların anlamların anlamaya çalışalım. Ölçüm örneğimizi Şebeke gerilimimiz üstünden yapalım.
Voltmetrede AC ve DC olmak üzere iki gerilim ölçme kademesi bulunmaktadır. AC ölçüm kademelerinde ölçü aletlerinin ölçtüğü gerilimlere Efektif değer denir . Efektif değer RMS değeri olarakta bilinir.
Oysa, DC kademelerde voltmetre Ortalama değer ölçmektedir.
[box type=”shadow” ]Şebeke Gerilimi 220VAC RMS olarak ölçülür. Şebekenin tepe değeri UTepe= VRMS x 1.41 dir.[/box]
[box type=”shadow” align=”alignright” width=”300″ ]Yarım Dalga doğrultulmuş gerilim için Uort=Utepe / P Uort =310 / 3.14 = 98.7 VDC Tam dalga doğrultucuda gerilim iki ile çarpılmalıdır. Uort=197.4 V (Diyotların üstüne düşen 0.7V lar ihmal edilmiştir.)[/box]
[box type=”shadow” align=”alignright” ]Doğrultulmuş gerilim kondansatörle filtre edildiğinde ise gerilimin tepe değerine yakın bir gerilim elde edilir. Ancak kondansatör uygun seçilmediğinde gerilim dalgalanacaktır. UDC=URMS=Uort= 310VDC Hatırlanacağı gibi bu gerilim SMPS trafosunun giriş sargı ucundaki gerilimdir. [/box]
